فرآیند مشروعیت یابی در نظام جمهوری اسلامی

تناسب قوام مشروعیت با دوام قدرت، مفروضه بنیادین بقای دولت های مدرن است و فرمانروایان دنیای امروز بیش از هر زمانی نیازمند اعتماد و اقبال فرمانبرانند. اهمیت این ملازمت در جمهوری اسلامی کمتر از سایر رژیم ها نیست چرا که هنوز نقطه ثقل تغییر آن از درون به بیرون انتقال نیافته است. بنابراین مقاله حاضر در زمینه ای راهبردی و به شیوه ای گفتمانی بر آن است تا راوی فرآیند مشروعیت یابی در نظام جمهوری اسلامی باشد. بر این اساس تحول گفتمانی در مشروعیت یابی جمهوری اسلامی، سه گفتمان مشروعیت یاب اصلی را صورت بندی کرده است که عبارتند از «گفتمان جوهری»، «گفتمان ابزاری» و «گفتمان رویه ای». روایت تحلیلی این نوشتار از سیر تحول این گفتمان ها بر مفصل بندی معیارهایی چون میزان تکرار شوندگی، حدود چرخش گفتمانی، انتظام گزاره ای و شیوه های طرد و کنارگذاری بنا شده و در مجموع راوی آن را به این فرضیه رهنمون ساخته است که وضعیت کنونی به منزله پایان مشروعیت یابی در نظام جمهوری اسلامی است. به بیان دیگر جمهوری اسلامی ایران پس از استقرار مرحله مشروعیت یابی به دوره فرامشروعیت یابی پای گذارده است. مؤلفه های امکان ساز گفتمان ها در دوره جدید عبارتند از خصلت پیوندی، اولویت پاره گفتارها و تکرار پذیری گفتمان های تفسیر شده. ناتوانی در درک این سطح از چرخش گفتمانی و انطباق با آن به بروز بحران و اختلال در کارکرد انطباق سازی دولت می انجامد.